Sağlam bir sunucu altyapısı kurmak, yalnızca donanıma değil, doğru işletim sistemi tercihiyle de yakından ilişkilidir. Bu noktada en sık tercih edilen sistemlerin başında Linux gelir. Linux, çok sayıda dağıtımı sayesinde çeşitli ihtiyaçlara hitap eden geniş ve esnek bir sistem yapısına sahiptir. Açık kaynaklı olması, güvenilirliği ve kolay ölçeklenebilir yapısıyla sunucu ortamlarında yaygın biçimde kullanılmaktadır.
Bu dağıtımlar içinde AlmaLinux, kurumsal ihtiyaçlar açısından öne çıkan seçeneklerden biri olarak öne çıkar. Özellikle barındırma firmaları ve sistem yöneticileri arasında son yıllarda hızla yaygınlaşmıştır.
AlmaLinux Nedir?
AlmaLinux, 2020 yılında CentOS’un geleneksel yapısının sona ermesinin ardından geliştirilmiştir. CentOS, uzun yıllar boyunca güvenilir ve ücretsiz bir sunucu çözümü olarak yaygın biçimde kullanılmıştır. Ancak Red Hat’in CentOS 8 sürümüne verdiği desteği 2021’in sonunda sonlandıracağını açıklaması ve CentOS’u daha deneysel bir yapı olan Stream sürümüne dönüştürmesi, kararlılık arayan kullanıcıları alternatif arayışına yöneltmiştir. Bu bağlamda, RHEL uyumlu ve kararlı bir dağıtım olarak AlmaLinux ortaya çıkmıştır.
Tamamen açık kaynaklı ve ücretsiz olan AlmaLinux, Red Hat Enterprise Linux ile tam uyumludur ve uzun süreli destek hizmeti sunar. Üretim ortamlarında kullanılabilecek kadar kararlı bir yapıya sahiptir. Lisans maliyeti olmaması, onu özellikle bütçesini dengelemek isteyen işletmeler için cazip hale getirir. Linux üzerinde CPU kaynaklarını etkin biçimde yönetme yeteneği, performans optimizasyonu açısından önemli bir avantaj sunar. Donanım desteği geniştir, güncellemeleri düzenlidir ve hem topluluk hem de ticari destek olanakları sayesinde AlmaLinux profesyonel dünyada güçlü bir alternatif olarak konumlanmaktadır. Ayrıca, artan tehdit ortamında Linux Sanal Sunucu Güvenliği açısından sunduğu SELinux, firewall entegrasyonları ve merkezi güncelleme sistemleri ile güvenilir çözümler sağlar.
Öne Çıkan Özellikler:
- Kurumsal iş yüklerine uygun, kararlı ve güvenilir bir yapıya sahiptir.
- RHEL ile tam uyumlu çalışır.
- Red Hat paket ve güncellemeleriyle sorunsuz entegrasyon sağlar.
- Uzun vadeli destek sunar (örneğin AlmaLinux 8, 2029’a kadar destekleniyor).
- Tamamen açık kaynak ve ücretsizdir.
- Hem topluluk hem de CloudLinux tarafından desteklenmektedir.
- Çoğu sunucu ve masaüstü donanımıyla uyumludur.
- Güvenlik yamaları ve sistem güncellemeleri düzenli olarak yayınlanır.
AlmaLinux Kimler İçin Uygundur?
Kurumsal sistemlerde kararlılık ve uzun vadeli destek ihtiyacı olan kullanıcılar için AlmaLinux öne çıkan bir çözümdür. Sistem yöneticileri, yazılım geliştiricileri, sunucu operatörleri ve test ekipleri bu dağıtımı etkin bir şekilde kullanabilir. Ayrıca, hosting sağlayıcıları, VPS hizmeti sunan platformlar ve bulut altyapı firmaları lisans giderlerini azaltmak adına AlmaLinux’u tercih eder. Açık kaynaklı yapısı, esnek kullanımı ve sağlam güvenlik özellikleri sayesinde her ölçekteki kuruluş için uygun bir seçenek haline gelmiştir.
AlmaLinux’un Kullanım Alanları
AlmaLinux; Apache ve Nginx gibi web sunucuları,MariaDB ve PostgreSQL gibi veritabanı sistemleriyle yüksek uyumluluk gösterir. Docker ve Kubernetes gibi sanallaştırma ve konteyner teknolojilerinde de yaygın olarak kullanılır. Ayrıca e-posta sunucuları, dosya paylaşım sistemleri ve genel ağ altyapısı kurulumlarında da sorunsuz bir şekilde görev alır. Popüler kontrol panellerinden biri olan cPanel, AlmaLinux ile tam uyumlu çalışır ve bu sistem üzerine kolaylıkla kurulabilir. Bu sayede hosting firmaları, yönetimi kolay ve kararlı bir altyapı oluşturabilir. Tüm bu yönleriyle AlmaLinux, hem bireysel geliştiriciler hem de büyük veri merkezleri için güvenilir ve esnek bir çözüm sunar.
AlmaLinux ve CentOS
CentOS, 2021 itibarıyla klasik sürüm modelini terk ederek, devamlı güncellenen CentOS Stream yapısına geçmiştir. Bu değişiklik, stabiliteye önem veren kullanıcılar için ciddi bir dezavantaj oluşturmuştur. AlmaLinux ise CentOS’un eski kararlı modeline alternatif olarak geliştirilmiş, RHEL ile tamamen uyumlu ve ücretsiz bir dağıtımdır. Üretim ortamlarında güvenle kullanılabilecek test edilmiş sürümler sunar ve uzun süreli destek sağlar. Geliştirilmesi açık topluluk katkılarıyla yürütülür ve bağımsız bir vakıf tarafından yönetilir.
- AlmaLinux, RHEL sistemleriyle tam uyumludur.
- CentOS Stream sürekli yenilenir, AlmaLinux sabit kalır.
- Her AlmaLinux sürümüne 10 yıl teknik destek verilir.
- Güncellemeler test edilmeden sisteme dahil edilmez.
- CentOS Red Hat kontrolündedir, AlmaLinux bağımsızdır.
- AlmaLinux kullanıcılar için tamamen ücretsizdir.
AlmaLinux ve Rocky Linux
CentOS’un yerine önerilen ve RHEL ile uyumlu çalışan iki Linux dağıtımıdır. Her ikisi de benzer sistemlere sahiptir, ancak bazı önemli farklar bulunur. AlmaLinux, CloudLinux gibi endüstri destekçileriyle birlikte kurumsal altyapıya daha çok odaklanır. Rocky Linux ise tamamen topluluk tarafından yönetilir ve bağımsızlığı ön planda tutar. Güncellemeler konusunda AlmaLinux genellikle daha hızlıdır ve CentOS’tan geçiş için sunduğu araçlarla öne çıkar.
- AlmaLinux, CloudLinux gibi şirketlerden destek alır; Rocky Linux tamamen topluluk odaklıdır.
- Genellikle güncellemeleri daha hızlı yayınlar.
- AlmaLinux, göç araçlarında daha fazla kolaylık sağlar.
- AlmaLinux, bulut altyapılarına entegrasyonda daha yaygındır.
- Rocky Linux, tam topluluk kontrolü isteyen kullanıcılar için daha uygundur.
ISO Dosyası İndirme
Alma Linux ISO Dosyası Nasıl İndirilir?
Alma Linux kurulumuna başlamadan önce ISO dosyasını indirmeniz gerekir. Bunun için
resmi AlmaLinux sitesini kullanıyoruz.
Ana Sayfadan “Download” Butonuna tıklayın.
*Aşağıdaki görselde yeşil renkli “Download” butonunu görebilirsiniz. Bu butona
tıklayarak indirme sayfasına geçiyoruz.
AlmaLinux 10 Sürümünü Seçin
Açılan sayfada en güncel sürüm olan “AlmaLinux 10.0”ı seçiyoruz. DVD ISO,
Minimal ISO ve Boot ISO seçenekleri karşımıza çıkacaktır.
*Eğer grafik arayüzlü tam kurulum yapacaksanız, DVD ISO dosyasını indirmeniz önerilir
DVD ISO ve Minimal ISO Arasındaki Fark Nedir?
AlmaLinux indirirken karşınıza genellikle iki farklı ISO dosyası çıkar:
DVD ISO ve Minimal ISO. Bu iki seçenek arasındaki temel fark, içerik miktarı ve kurulum sürecidir. DVD ISO, daha büyük boyutludur ve grafik arayüz dahil olmak üzere birçok bileşeni içinde barındırır. İnternet bağlantısı olmadan tam kurulum yapılabilir. Özellikle yeni başlayanlar veya kapsamlı bir sistem kurmak isteyenler için uygundur.
Minimal ISO ise daha küçük boyutludur ve yalnızca temel sistem bileşenlerini içerir. Grafik arayüz sunmaz ve tüm paketler kurulum sırasında internet üzerinden indirilir. Daha sade ve kontrol odaklı bir sistem isteyen, özellikle sunucu tarafında çalışan deneyimli kullanıcılar için tercih edilir.
- Kolay ve tam kurulum istiyorsanız: DVD ISO
- Hafif, sade sistem kuracaksanız: Minimal ISO
AlmaLinux Kurulumu
ISO dosyasını yükledikten sonra kurulum ekranı açılır. İlk adım olarak karşınıza dil seçimi ekranı gelir. Buradan sistemde kullanmak istediğiniz dili seçin. Genellikle “Türkçe” ya da “English (United States)” tercih edilir.
Daha sonra, disk, klavye, network ayarlarını yapabileceğimiz ekran açılıyor.
“İnstallation Destination” bölümünden, kurulum yapılacak diski seçip, partisyon
oluşturacağız.
Kurulumu bir VDS (sanal sunucu) üzerinde yaptığımız için tek disk kullanıyoruz. Bu aşamada disk bölümleme (partitioning) ekranı açılır. Burada işlemleri otomatik yapmak için “Automatic” seçeneğini işaretliyoruz. Sistem, gerekli bölümleri kendisi oluşturur. Ardından sağ üst köşedeki “Done” butonuna tıklayarak devam ediyoruz.
Not: Dilerseniz “Custom” seçeneğini kullanarak disk yapılandırmasını manuel olarak da özelleştirebilirsiniz. Bu, gelişmiş kullanıcılar için uygundur.
Daha sonra Network & Host Name bölümünden, ağ ayarlarımızı yapıyoruz
Açılan ekranda, Ethernet “ON” konumuna getirip “configure” butonu ile ip ayarlarımızı
gireceğiz. Hostname ismimizi de yazıp, “Apply” diyoruz.
Kurulum sırasında ağ ayarlarına geldiğimizde, IP yapılandırmasını elle yapmak istiyorsak IPv4 Settings sekmesine tıklıyoruz. Buradan manuel olarak IP adresi, ağ geçidi (gateway) ve DNS bilgilerini giriyoruz. Gerekli alanları doldurduktan sonra “Save” butonuna tıklayarak ayarları kaydediyoruz.
Eğer kurulumu Base ISO üzerinden yapıyorsanız, paketlerin çekileceği bir repo adresi girmeniz gerekir. Bu durumda, “Installation Source” bölümünde “On the network” seçeneğini işaretleyip şu adresi yazabilirsiniz:
http://repo.almalinux.org/almalinux/10/BaseOS/x86_64/os/
Ancak biz bu kurulumu DVD ISO ile yaptığımız için sistem, kurulum kaynağını otomatik olarak algılar. Bu nedenle “Auto-detected installation source” seçeneğiyle devam ediyoruz ve ek bir işlem yapmamıza gerek kalmıyor.
Kurulum sırasında karşınıza çıkan “Software Selection” ekranında, sistemin hangi paketlerle yükleneceğini belirleyebilirsiniz. Bu alanda farklı kullanım senaryolarına uygun çeşitli seçenekler sunulur:
- Server with GUI
- Server
- Minimal Install
- Workstation
- Custom Operating System
- Virtualization Host
Seçeneklerinden birini seçip ilerliyoruz bu blogumuzda biz “Server” seçeneğini seçiyoruz
Time & Date kısmından saat ve gün ayarlarınızı İstanbul olarak ayarlayabilirsiniz.
Son adımlardan biri olan “Root Account” ayarlıyoruz.
“Root Account” kısmında “Enable root account” seçeneğini seçerek ilerliyoruz.
Not: İsteğinize bağlı olarak “Allow root SSH login with password” seçeneğini kendi
kullanımınıza göre seçebilirsiniz.
“Done” Butonuna tıklıyoruz.
“Begin İnstallation” butonuna basarak kuruluma başlıyoruz.
Kurulumun bitmesini bekliyoruz.
Kurulum bittikten hemen sonra “Reboot System” Butonuna basıyoruz ve Kurulumumuz
tamamlanmıştır
Kullanıcı Problemleri Ve Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
AlmaLinux OS FIPS-140 uyumlu mu?
Evet. AlmaLinux 9.2 sürümü, FIPS 140-3 standardına uygunluk için NIST’in aktif listesine alınmıştır. Güvenlik açısından kritik ortamlarda kullanıma hazırdır. Detaylı bilgiye AlmaLinux FIPS blog yazısı üzerinden ulaşabilirsiniz.
8 ve 9 sürümleri ne zaman destek sonuna ulaşacak?
- AlmaLinux 8: 31 Mayıs 2029
- AlmaLinux 9: 31 Mayıs 2032
Minimal ISO ile kurulum yaparken ağ bağlantısı kesilirse ne olur?
Minimal ISO, gerekli paketleri kurulum sırasında internetten çektiği için bağlantı koparsa kurulum yarıda kalır. Bu durumda bağlantıyı sağladıktan sonra yeniden kurulum başlatılmalıdır. Alternatif olarak DVD ISO tercih edilebilir.
Network ayarlarını manuel yapılandırmazsam IP almaz mı?
Varsayılan olarak DHCP ile otomatik IP alır. Ancak statik IP gerekiyorsa, kurulum sırasında IPv4 Settings bölümünden manuel IP, ağ geçidi ve DNS tanımlanmalıdır. Aksi hâlde ağ bağlantısı sonrası elle yapılandırma gerekir.
Custom partition ile LVM veya RAID yapılandırması yapabilir miyim
Evet, kurulum esnasında “Custom” seçeneğini seçerek LVM, RAID, XFS veya ext4 gibi yapılandırmaları elle yapabilirsiniz. Otomatik seçenekte bu tür özelleştirmeler mümkün değildir.
Kurulum sonrası sistem güncellemeleri nasıl yapılır
Kurulum tamamlandıktan sonra dnf update -y komutu ile sistemdeki tüm paketler güncellenir. AlmaLinux varsayılan olarak resmi RHEL uyumlu repoları kullanır ve güvenlik güncellemeleri dahil tüm paketleri bu komutla alır.
Ek yazılım kaynaklarını (repo) nasıl ekleyebilirim?
EPEL gibi ek yazılım kaynaklarını eklemek için dnf install epel-release komutu kullanılabilir. Ardından dnf repolist ile yeni depoların aktif olduğundan emin olunabilir.
“Installation Source” alanı neden manuel giriş ister?
Base ISO ile kurulum yapılırken, kurulum ortamında gerekli tüm paketler bulunmadığı için dış kaynaktan erişim gerekir. http://repo.almalinux.org/almalinux/10/BaseOS/x86_64/os/ adresi, bu tür durumlar için önerilen kaynaklardan biridir.
AlmaLinux 10 DVD ISO neden bu kadar büyük boyutludur?
DVD ISO, grafik arayüz dâhil birçok kurulum bileşenini içinde barındırır. Ayrıca tam çevrimdışı kurulum sağlar. Bu nedenle boyutu 4-8 GB arasında değişebilir.