Yüksek Performanslı Sunucular İçin AMD EPYC

CPU, sunucu sistemlerinde verilerin işlendiği temel kontrol merkezidir. Yüksek performanslı bir işlemci sayesinde aynı anda çok sayıda işlem hızlı biçimde yürütülebilir, istemcilere kesintisiz hizmet sunulur ve ağır iş yükleri sorunsuz şekilde işlenebilir. Sanallaştırma altyapılarında, veritabanı yönetiminde, web trafiği düzenlemesinde ve HPC gibi yoğun hesaplamalarda işlemcinin gücü belirleyici faktördür.

Kurumsal Sistemlerde İşlemcinin Gücü ve Etkisi

Sunucu işlemcileri; kullanıcıdan gelen verileri analiz etmek, veri tabanlarını yönetmek ve donanım kaynaklarını uyumlu şekilde kullanmak gibi hayati görevleri yürütür. Yüksek çekirdek ve iş parçacığı kapasitesi, aynı anda çok sayıda işlemi etkili biçimde gerçekleştirmelerini sağlar. Bu özellikler doğrudan sistem tepkimesi, işlem yoğunluğu ve genel performansı belirler.

Sunucu işlemcileri yalnızca hız değil, aynı zamanda güvenlik ve sürdürülebilirlik açısından da kritiktir. ECC RAM ile veri tutarlılığı sağlar, düşük güç tüketimiyle enerji maliyetlerini azaltır. Modern G/Ç arabirimleri ve geniş bellek uyumluluğu ise ileriye dönük yatırımlarda önemli bir avantaj sunar.

AMD EPYC Nedir?

AMD EPYC, Zen mikro mimarisini temel alan ve sunucu sistemleri için özel olarak geliştirilen işlemci serisidir. Masaüstü sınıfı Ryzen işlemcilerle çekirdek mimarisi açısından benzerlik gösterse de, EPYC işlemciler veri merkezi ortamlarına yönelik daha gelişmiş yetenekler sunar. Bunlar arasında artan çekirdek sayısı, yüksek PCIe hat desteği ve büyük bellek kapasitesi yer alır.

AMD EPYC’in Çoklu Kanal Bellek ve Gelişmiş G/Ç Mimarisi

EPYC işlemciler, geleneksel monolitik yapı yerine chiplet mimarisiyle tasarlanmıştır; bu yapı, çoklu çekirdek modüllerini merkezi bir G/Ç yongası üzerinden birleştirerek hem maliyeti düşürür hem de daha esnek sistem kurulumları sağlar. 8 kanal bellek mimarisi EPYC’in her neslinde yer alırken, Genoa ile birlikte 12 kanal DDR5 ve 128 PCIe 5.0 hattı desteği devreye girmiştir.

Milan-X sürümleri yüksek L3 cache alanıyla, verinin tekrarlandığı iş yüklerinde hız avantajı sağlar. SEV teknolojisi, her sanal makineyi donanım seviyesinde izole eder. Bazı EPYC modelleri tek soketli sistemlere özel yapılandırılsa da, çift soketli sistemlerde yüksek kaynak verimliliği sağlayan birçok model mevcuttur.

Sunucu İşlemcilerinde EPYC ve Xeon Dengesi

Kurumsal sunucu sistemlerinde işlemci seçimi yapılırken, AMD EPYC ile Intel Xeon modelleri başlıca adaylardır. Her iki platform da yüksek verimlilik sunar; fakat teknik altyapıdaki farklılıklar kullanım senaryolarına göre tercihleri etkiler. Bu bağlamda, iki işlemci ailesi çekirdek sayısı, IPC performansı, termal güç değerleri, bellek kanalı çeşitliliği ve PCIe genişliği açısından karşılaştırılmaktadır.

Çekirdek Sayısı ve İş Parçacığı

AMD EPYC işlemciler, özellikle son nesillerde çekirdek sayısı açısından belirgin bir üstünlüğe sahip. Örneğin:

  • İlk Nesil: EPYC Naples (7001 serisi) en fazla 32 çekirdek sunarken, rakip Intel Xeon Scalable en fazla 28 çekirdeğe sahiptir.
  • İkinci Nesil: EPYC Rome (7002 serisi) çekirdek sayısını 64’e çıkarırken, Intel’in aynı döneme yakın piyasaya sürdüğü Xeon Cascade Lake Refresh ve Cooper Lake işlemcileri belirli modellerde 28-56 çekirdek aralığında kalmıştır.
  • Üçüncü Nesil: EPYC Milan (7003 serisi) 64 çekirdek ile devam etmiştir. Intel ise 2021’de çıkan 3. Nesil Xeon Scalable Ice Lake işlemcilerinde en fazla 40 çekirdeğe ulaşmıştır.
  • Dördüncü Nesil: EPYC Genoa (9004 serisi) ile AMD çekirdek sayısını 96’ya yükseltmiştir. Hatta özel versiyon Zen 4c (Bergamo) ile 128 çekirdeğe ulaşıyor. Intel tarafında 2023’te çıkan Sapphire Rapids tabanlı 4. Nesil Xeon Scalable işlemciler en fazla 60 çekirdek sunabilmektedir.

IPC (Talimat Başına İşlem) ve Tek Çekirdek Performansı

İşlemci performansını belirleyen temel faktörlerden biri de IPC yani talimat başına işlem yeteneğidir. Uzun yıllar boyunca Intel, IPC ve tek çekirdek performansında liderliği elinde tutarken, AMD Zen 2 ve Zen 3 mimarileriyle bu farkı önemli ölçüde kapatmıştır. Zen 4 tabanlı EPYC Genoa işlemciler, artırılmış saat hızları ve mimari geliştirmeler sayesinde tek çekirdek performansında rekabetçi seviyeye ulaşmıştır.

Bellek Bant Genişliği ve Kapasitesi

Sunucu uygulamalarında yalnızca işlem gücü değil, bellek erişim hızı da performansı doğrudan etkileyen bir başka unsurdur. AMD EPYC işlemciler, ilk günden itibaren geniş bellek kanalı desteğiyle dikkat çekmiştir. Naples, Rome ve Milan nesillerinde 8 kanal bellek desteği sunulurken, Intel’in bu düzeye ulaşması 2021 yılında çıkan Ice Lake serisine kadar mümkün olmamıştır.

AMD, Genoa ile birlikte 12 kanal DDR5 bellek desteği sunarak bu alanda da fark yaratmıştır. Geniş bellek kanalı, bellekten gelen verilerin işlemciye daha hızlı ulaşmasını sağlar ve özellikle büyük veri işleme, veritabanı yönetimi ve bilimsel hesaplamalarda önemli bir avantaj oluşturur.

Intel® Xeon®’dan AMD EPYC İşlemcilere Geçmek İçin 5 Neden

Yüksek Frekanslı İşleme

Daha yüksek frekanslı CPU’lar veri hareketini ve sanal makine performansını iyileştirir.
CPU frekansı arttıkça, verinin işlenme ve taşınma hızı da paralel şekilde artar. Bu sayede çok sayıda sanal makineyi aynı anda çalıştırmak ve görevleri daha hızlı koordine etmek mümkün hale gelir. Aynı zamanda, yapay zeka hızlandırıcıları ile entegrasyonlarda daha yüksek verimlilik sağlanır.

Bu bağlamda, AMD EPYC 9575F işlemcileri, Intel® Xeon® Platinum 8592+ modeline kıyasla %28’e kadar daha yüksek frekansta çalışarak GPU performansında kritik bir rol üstlenir ve bu da onları yüksek işlem gücü gerektiren sistemler için vazgeçilmez hale getirir.

Temel GPU Barındırma Görevlerinde Ortalama %50 Daha Yüksek Performans

Daha hızlı çekirdek başlatmaları, bellek değişimleri ve veri transferleri performansı artırır.
Nesil AMD EPYC işlemciler, GPU kümeleriyle yapılan derin öğrenme ve çıkarım gibi görevlerde çarpıcı performans artışları sunar. Daha hızlı çekirdek başlatma, etkin bellek yönetimi ve yüksek hızlı veri transferi, sistem genelinde ortalama %50’ye varan performans artışı sağlar. Örneğin, yapılan testlerde Grok-1 çıkarımı yaklaşık %52, Kernel başlatma süresi %30 ve bellek kopyalama işlemleri %138 oranında daha iyi sonuçlar vermiştir.

Tüm Modelleri Ve Veri Kümelerini Bellekte Tutmaya Yönelik Yüksek RAM

12 DDR5 kanalı soket başına 6 TB’a kadar RAM’i destekler
AMD’nin 5. Nesil EPYC işlemcileri, her sokette 12 DDR5 kanal desteği ile 6 TB’a kadar RAM kapasitesini mümkün kılar. Bu yüksek bellek kapasitesi, tüm modellerin ve veri kümelerinin bellekte tutulmasını sağlar; böylece okuma/yazma döngüleri minimize edilir ve disk erişimi yerine doğrudan RAM üzerinden işlem gerçekleştirilerek zaman kaybı önlenir.

%20’ye Kadar Daha Yüksesk GPU İşlemci – 6,7

AMD EPYC ana bilgisayarlarıyla ağır AI iş yüklerinde GPU performansı yükseliyor.
Yoğun yapay zeka iş yüklerinde, işlemci ve GPU arasındaki uyum performansı doğrudan etkiler. AMD EPYC 9575F işlemciler ile yapılandırılmış 8x GPU platformlarında yapılan testlerde, Intel Xeon Platinum 8592+ ile yapılandırılan sistemlere kıyasla GPU tarafında %20’ye varan performans artışı kaydedilmiştir. Özellikle Stable Diffusion XL v2 (FP8) eğitim senaryolarında ve Llama 3.1-70B (FP8) çıkarım testlerinde bu fark açık şekilde gözlemlenmiştir.

AMD EPYC Tabanlı Sunucu Kurulumu:

AMD EPYC işlemciler, mimari gücüyle dikkat çekerken pratikteki kurulumu da birçok kişinin merak ettiği konular arasında yer alıyor. Masaüstü bilgisayarlarda kullandığımız Ryzen gibi hemen al, tak, çalıştır mantığı EPYC dünyasında biraz daha kurumsal düzeyde işler. Çünkü EPYC, sıradan anakartlarla değil; sunucu sınıfı donanım altyapılarıyla uyumludur.

İlk olarak sistemin omurgasını oluşturacak olan anakart seçimiyle başlamak gerekir. EPYC işlemciler, SP3 ya da yeni nesil Genoa modelleri için SP5 soket yapısına sahip anakartlara ihtiyaç duyar. Bu anakartlar genellikle ASUS, Supermicro, Gigabyte veya Tyan gibi sunucu odaklı üreticiler tarafından sağlanır ve ECC destekli Registered DIMM (RDIMM) ya da LRDIMM belleklerle çalışacak şekilde tasarlanmıştır.

Soğutma ve kasa tasarımı da bu işlemcilerin performansı açısından belirleyici olur. Yüksek çekirdek sayısı ve güç tüketimi, doğal olarak etkili bir soğutma sistemini zorunlu kılar. EPYC işlemciler genellikle 200-400W arasında değişen TDP değerlerine sahiptir. Bu yüzden Noctua, Dynatron veya Supermicro gibi markaların özel sunucu soğutucuları tercih edilirken, sistemin yerleştirileceği kasa da yüksek hava akışı sağlayan sunucu sınıfı olmalıdır.

Donanım montajı tamamlandıktan sonra BIOS seviyesinde bazı ayarların gözden geçirilmesi tavsiye edilir. BIOS’un güncel olması sistem kararlılığı açısından kritik bir detaydır. Ayrıca SMT (Simultaneous Multithreading), bellek yapılandırmaları, sanallaştırma desteği ve güvenlik özelliklerinin aktif olduğundan emin olunmalıdır.

İşletim sistemi seçimi konusunda ise EPYC oldukça esnektir. Modern Linux dağıtımları – örneğin Ubuntu 20.04 ve sonrası, CentOS/Rocky/AlmaLinux 8+, Debian 10+ gibi sürümler – bu işlemcilerle tam uyumludur. Sunucuya bu sistemlerin kurulumu sırasında herhangi bir özel sürücüye gerek kalmaz, çoğu donanım otomatik olarak tanınır.

AMD EPYC Sistemler Kimin İçin Doğru Seçim?

Küçük Ölçekli Sistemler İçin Tek Soketli EPYC Altyapıları

Tek soketli EPYC sunucular, yüksek performansı ekonomik çözümlerle birleştirmek isteyen ajanslar, KOBİ’ler ve daha küçük veri merkezi yapıları için önerilir. Bu sistemlerde yoğun web trafiği olan projeler, veri tabanı sistemleri, sanal sunucular ya da ERP platformları sorunsuz çalıştırılabilir. 32 ve 64 çekirdekli EPYC işlemciler, gelişmiş IPC performansı ve yüksek bant genişliğine sahip bellek mimarisi ile sistemlerin uzun süreli verimli çalışmasını garanti eder.

Proxmox, VMware ESXi veya Hyper-V gibi sanallaştırma platformlarında 10-30 sanal makineyi aynı anda çalıştırabilen kapasitesiyle bu sistemler oldukça esnektir. Kaynak gereksinimleri arttıkça sistemin genişletilebilir olması geleceğe yatırım avantajı sunar.

Gelişmiş Yükler İçin İdeal: Çift Soketli EPYC Sistemler

Çift soketli EPYC sunucular, AI tabanlı uygulamalar, büyük veri süreçleri, yüksek performanslı hesaplamalar ve benzeri büyük yükler için geliştirilmiştir. 128 çekirdeğe kadar destek sunabilen bu sistemler; GPU’larla entegre çalışan veri analiz ekipleri, üniversiteler ve büyük kurumsal kuruluşlar tarafından tercih edilmektedir.

24 kanallı DDR5 bellek desteğiyle büyük veri kümeleri RAM üzerinden doğrudan işlenebilir, bu sayede gecikme süreleri oldukça düşer. 128 PCIe 5.0 hattı ile yüksek hızlı NVMe sürücüler, AI donanımları veya ağ çözümleri rahatlıkla sisteme entegre edilebilir.

AMD EPYC ile VDS Performans Karşılaştırması

Test SenaryosuAMD EPYC 9354P (32C/64T)Intel Xeon Gold 6338 (32C/64T)Notlar
Web Sunucu (NGINX + PHP) 20K istek/s✅ 19.700🔶 16.200EPYC daha az CPU kullanımıyla daha stabil
MySQL 1M Sorgu Benchmark✅ 920K sorgu/sn🔶 790K sorgu/snDaha hızlı bellek erişimi sayesinde
VM Başlatma Süresi (10 VDS)✅ 16.5 saniye toplam🔶 21.3 saniye toplamÇekirdek eş zamanlı dağıtımı avantajı
Disk IO (NVMe RAID 1)✅ 1.8M IOPS🔶 1.3M IOPSPCIe 5.0 avantajı hissediliyor
CPU Kullanım Verimliliği (%)✅ %82🔶 %69AMD SMT + çekirdek sayısı etkili
Ortalama Gecikme (API Sunucusu)✅ 28ms🔶 37msDaha yüksek IPC avantajı

EPYC Hakkında Sık Sorulan Teknik Sorular

Ryzen yerine neden EPYC sistem kurulmalı?
Ryzen genellikle masaüstü bilgisayarlar ve hafif sunucu işlevleri için idealdir. EPYC ise ECC destekli bellek, çoklu soket mimarisi, yüksek PCIe bağlantıları ve büyük ölçekli işlemler için geliştirilmiştir. Kararlılık ve kesintisiz çalışma gereksinimi olan kurumsal yapılar için EPYC daha uygundur.

Intel Xeon mu yoksa AMD EPYC mi tercih edilmeli?
İkisi de güçlü seçeneklerdir, ancak kullanım amacına göre farklılık gösterir. EPYC, daha fazla çekirdek, PCIe hattı ve bellek kanalı sunarak çoklu görevlerde öne geçer. Xeon ise bazı yazılımlar için gerekli olan yüksek tek çekirdek performansıyla avantaj sağlar.

EPYC sunucusu kiralamak mı yoksa satın almak mı daha doğru?
Eğer geçici bir projede kullanılacaksa veya bütçe sınırlıysa kiralama daha avantajlıdır. Ancak 2–3 yıl gibi bir süre planlanıyorsa, sunucuyu satın almak ve kendi sisteminize kurmak maliyet açısından daha karlıdır ve özelleştirme fırsatı sunar.

Uzak erişim programları EPYC sistemde yavaşlar mı?
EPYC işlemciler, yüksek çekirdek sayısı ve bant genişliğiyle uzak bağlantılar sırasında performans düşüşü yaşatmaz. Ancak yoğun disk I/O işlemleri sırasında bağlantı kalitesini korumak için QoS ve sınırlamalar uygulanmalıdır.

Yalnızca EPYC ile güvenlik sağlanabilir mi?
Hayır. EPYC donanımında yerleşik olarak SEV ve SME gibi güvenlik teknolojileri olsa da firewall ve diğer yazılımsal güvenlik önlemleri mutlaka devrede olmalıdır. Donanım, yazılım güvenliğiyle desteklenmediğinde dış tehditleri durdurmakta yetersiz kalabilir.

Yorum yapın